-
1 prodeo
advance, go forward, appear, go forth, sally forth. -
2 progressio
advance, progress, increase. -
3 progressus
advance, going forward, increase, a royal circuit. -
4 procedo
prō-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go forth or before, to go forwards, advance, proceed (class.; cf.: progredior, prodeo).I.Lit.A.In gen.:B.procedere ad forum,
Plaut. Cas. 3, 3, 2:illuc procede,
id. Capt. 5, 2, 1:a portu,
Cic. Fam. 16, 9, 1: ante agmen, Hirt. B. G. 8, 27, 4:nil cum procede re lintrem Sentimus,
Hor. S. 1, 5, 20:pedibus aequis,
Ov. P. 4, 5, 3:passu tacito,
Val. Fl. 5, 351.—In partic.1.In milit. lang., to go or march forwards, to advance, Caes. B. C. 3, 34:2.lente atque paulatim proceditur,
id. ib. 1, 80; id. B. G. 6, 25:agmen procedit,
Cic. Tusc. 2, 16, 37; Curt. 7, 3, 19:processum in aciem est,
Liv. 25, 21:ipsi jam pridem avidi certaminis procedunt,
id. 3, 62, 6.—Cf. of ships, Caes. B. G. 7, 61; Verg. A. 4, 587.—Of processions, to go on, set forward, move on, advance, etc.:C.funus interim Procedit: sequimur,
Ter. And. 1, 1, 101; Hor. C. 4, 2, 49:tacito procedens agmine,
Sil. 7, 91:vidisti Latios consul procedere fasces,
id. 6, 443.—Transf.1.To go or come forth or out, to advance, issue:b.foribus foras procedere,
Plaut. Ps. 2, 2, 12:castris,
Verg. A. 12, 169:extra munitiones,
Caes. B. G 5, 43:in medium,
Cic. Verr. 2, 5, 36, § 94:e tabernaculo in solem,
id. Brut. 9, 37:in pedes procedere nascentem, contra naturam est,
to be born feet first, Plin. 7, 8, 6, § 45:mediā procedit ab aulā,
Ov. M. 14, 46.—In gen., to show one's self, to appear:c.cum veste purpureā procedere,
Cic. Div. 1, 52, 119:obviam alicui procedere,
to go towards, go to meet, id. Sest. 13, 68; cf.:Jugurthae obvius procedit,
Sall. J. 21, 1:obviam,
id. ib. 53, 5:procedat vel Numa,
Juv. 3, 138.—In partic., to issue from the mouth, to be uttered:d.sed interdum voces procedebant contumaces et inconsultae,
Tac. A. 4, 60 init.; Vulg. 1 Cor. 14, 36.—Of stars, etc., to rise, come into view:e. 2.Ecce Dionaei processit Caesaris astrum,
Verg. E. 9, 47:vesper,
id. ib. 6, 86.—Of plants, to put forth, spring forth, grow (ante-class. and in post-Aug. prose):3.antequam radices longius procedere possint,
Varr. R. R. 1, 23, 5:plerumque germen de cicatrice procedit,
Col. 4, 22, 4:gemma sine dubio processura,
Pall. 7, 5, 3; 8, 3, 1 et saep.—Of place, to project, extend:II.ita ut in pedes binos fossa procedat,
Plin. 17, 21, 35, § 159:Lydia super Ioniam procedit,
id. 5, 29, 30, § 110:promuntorium, quod contra Peloponnesum procedit,
id. 4, 2, 3, § 6; Cels. 8, 1.—Trop.A.Of time, to advance, pass, elapse (class.):B.ubi plerumque noctis processit,
Sall. J. 21, 2; Nep. Pel. 3, 3:jamque dies alterque dies processit,
Verg. A. 3, 356:dies procedens,
Cic. Tusc. 3, 22, 53:procedente tempore,
in process of time, Plin. Ep. 6, 31, 17:si aetate processerit,
Cic. Phil. 5, 18, 50:tempus processit,
Caes. B. C. 3, 25:procedente die,
Liv. 28, 15; Plin. Ep. 3, 20, 8:procedunt tempora tarde,
Ov. Tr. 5, 10, 5:incipient magni procedere menses,
Verg. E. 4, 12:pars major anni jam processerat,
Liv. 3, 37.—To come or go forth, to appear, to present or show one's self ( poet. and post-Aug.):2.nunc volo subducto gravior procedere voltu,
i. e. to conduct myself more gravely, to undertake more serious matters, Prop. 2, 10 (3, 1), 9:quis postea ad summam Thucydidis, quis Hyperidis ad famam processit?
Petr. 2.—In partic., to go or get on, to advance, make progress (class.; cf.C.proficio): dicendi laude multum,
Cic. Brut. 36, 137:in philosophiā,
id. Fin. 3, 2, 6:honoribus longius,
id. Brut. 48, 180; cf. id. Har. Resp. 23, 48:ad virtutis aditum,
id. Fin. 3, 14, 48:ambitio et procedendi libido,
a passion for getting on, for rising in the world, Plin. Ep 8, 6, 3:longius iras,
Verg. A. 5, 461:perspicuum est, quo compositiones unguentorum processerint,
to what extent, how far, Cic. N. D. 2, 58, 146:ut ratione et viā procedat oratio,
id. Fin. 1, 9, 29:eo vecordiae processit, ut,
went so far in folly, Sall. J. 5, 2:Adherbal, ubi intellegit eo processum,
id. ib. 21, 1; so,processit in id furoris,
Vell. 2, 80, 2:eoque ira processit, ut, etc.,
Liv. 9, 26, 2:ex infimā fortunā in ordinem senatorium, et ad summos honores,
Suet. Rhet. 1, 10.—To run on, continue, remain:D.et cum stationes procederent, prope obruentibus infirmum corpus armis,
i. e. guard duty returned so frequently as to seem continuous, Liv. 5, 48, 7:ut iis stipendia procederent,
id. 25, 5, 8; 27, 11, 14; cf.aera,
id. 5, 7, 12.—To go on, continue, follow; esp. of speech, etc.:E.ad dissuadendum,
Liv. 30, 35; cf. Plaut. Am. prol. 117: non imitor lakônismon tuum:altera jam pagella procedit,
Cic. Fam. 11, 25, 2.—To [p. 1451] turn out, result, succeed, prosper (class.):2.parum procedere,
Ter. And. 4, 1, 48; Liv. 1, 57; 38, 7:nonnumquam summis oratoribus non satis ex sententiā eventum dicendi procedere,
Cic. de Or. 1, 27, 123:alicui pulcherrime,
id. Phil. 13, 19, 40:alicui bene,
id. Rab. Post. 1, 1:omnia prospere procedent,
Cic. Fam. 12, 9, 2.— Impers. (cf. succedo): quibus cum parum procederet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3; cf.:velut processisset Spurio Licinio,
Liv. 2, 44, 1.— Absol., to turn out or succeed well:mane quod tu occoeperis negotium agere, id totum procedit diem,
Plaut. Pers. 1, 3, 34:ferme ut quisque quidque occoeperit, sic ei procedunt post principia,
id. ib. 4, 1, 4:Syre, processisti hodie pulcre,
have succeeded finely, Ter. Ad. 5, 9, 22:si processit,
Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:quod si consilia Andranodoro processissent,
Liv. 24, 26, 5.—To turn out favorably for, to result in favor of, to benefit, be of use to one:3. F.totidem dies emptori procedent,
Cato, R. R. 148:benefacta mea reipublicae procedunt,
Sall. J. 85, 5; Ov. H. 9, 109.—To go or pass for, to be counted or reckoned as any thing (anteand post-class.):G.ut binae (oves) pro singulis procedant,
shall be reckoned as one, Varr. R. R. 2, 2, 5; Dig. 5, 3, 32:quod ita procedit, si ea, cui donabatur, eum interposuit,
ib. 24, 1, 11.—To happen, take place, occur (ante-class.):H.numquid processit ad forum hodie novi?
Plaut. Most. 4, 3, 7.—To come or proceed from, to be derived from (post-class.):res, quae a sacratissimis imperatoribus procedunt,
Cod. Just. 7, 37, 3.— In part. pass.:in processā aetate,
advanced, Scrib. Comp. 100. -
5 praecipiō
praecipiō cēpī, ceptus, ere [prae+capio], to take beforehand, get in advance: ab publicanis pecuniam insequentis anni mutuam praeceperat, had borrowed in advance, Cs.: aliquantum viae, get something of a start, L.: Piraeeum quinqueremibus, preoccupy, L.: si lac praeceperit aestus, i. e. have dried up, V.: praecipitur seges, ripens prematurely, O.—Fig., to take in advance, obtain beforehand, anticipate: alterum mihi est certius, nec praecipiam tamen, I will not anticipate: ut ne multi ante praeciperent oculis quam populus R., got an earlier view: famā prius praecepta res, anticipated by rumor, L.: aliquantum ad fugam temporis, gain some advantage in time, L.: tempore illi praecepto, by priority, L.: praecipio gaudia suppliciorum vestrorum, I rejoice in advance: iam animo victoriam praecipiebant, figured to themselves beforehand, Cs.: cogitatione futura, to imagine beforehand: omnia, V.: quod haec usu ventura opinione praeceperat, had already suspected, Cs.— To give rules, advise, admonish, warn, inform, instruct, teach, enjoin, direct, bid, order: bene praecepi semper quae potui omnia, T.: Quicquid praecipies, esto brevis, H.: de eloquentiā: artem nandi, O.: Mitem animum, recommend, Iu.: haec illi: numerum modumque carinis, prescribe, V.: parcere omnibus: ceteras (sarcinas) incendi, Cu.: an ratio parum praecipit, nec bonum illud esse, nec, etc., teaches: illud potius praecipiendum fuit, ut, etc.: Caesar praecepit vobis, ne sibi adsentiremini: praecipit atque interdicit, omnes unum peterent, Cs.: eis adgrediantur, etc., S.* * *praecipere, praecepi, praeceptus Vtake or receive in advance; anticipate; warn; order; teach, instruct -
6 praecipio
prae-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], to take or seize beforehand, to get or receive in advance (class., esp. in the trop. sense; syn.: anticipo, praeoccupo).I.Lit.A.In gen., Lucr. 6, 1050:B.nisi aquam praecepimus ante,
id. 6, 804:a publicanis pecuniam insequentis anni mutuam praeceperat,
Caes. B. C. 3, 31:aliquantum viae,
to get the start somewhat, Liv. 36, 19:longius spatium fugā,
id. 22, 41 fin.:iter,
id. 3, 46:Piraeeum quinqueremibus,
to preoccupy, id. 32, 16, 5: mons a Lusitanis praeceptus, Sall. Fragm. ap. Gell. 10, 26, 3:si lac praeceperit aestus,
i. e. have previously dried up, Verg. E. 3, 98.—In partic., in jurid. lang, to receive (esp. an inheritance or bequest) in advance, Plin. Ep. 5, 7, 4:II.si heres centum praecipere jussus sit,
Dig. 30, 122; so ib. 36, 1, 63:quantitatem dotis,
ib. 17, 2, 81:dotem,
ib. 10, 2, 46:per praeceptionem hoc modo legamus: Lucius Titius hominem Stichum praecipito,
Gai. Inst. 2, 216. —Trop.A.In gen., to take or obtain in advance, to anticipate:B.aliquantum ad fugam temporis Syphax et Hasdrubal praeceperunt,
gained some advantage in time, Liv. 30, 8 fin.:tempus,
id. 1, 7:celeres neu praecipe Parcas,
do not hasten in advance of, do not anticipate, Stat. Th. 8, 328; so,veneno fata praecepit,
Flor. 3, 9, 4: praecipio gaudia suppliciorum vestrorum, I rejoice in advance, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 20, 45; Hirt. B. G. 8, 51; cf. Liv. 45, 1, 1:jam animo victoriam praecipiebant,
figured to themselves beforehand, Caes. B. C. 3, 87 fin.; Liv. 10, 26:spe jam praecipit hostem,
Verg. A. 11, 491: praecipere cogitatione futura, to conjecture or imagine beforehand, Cic. Off. 1, 23, 81:omnia,
Verg. A. 6, 105; cf.:haec usu ventura opinione praeceperat,
had already suspected, Caes. B. G. 7, 9:sed alterum mihi est certius, nec praecipiam tamen,
Cic. Att. 10, 1, 2.—In partic., to give rules or precepts to any one, to advise, admonish, warn, inform, instruct, teach; to enjoin, direct, bid, order, etc. (syn.:mando, impero, doceo): vilici officia, quae dominus praecepit,
Cato, R. R. 142:Philocomasio id praecipiendum est, ut sciat,
Plaut. Mil. 2, 2, 92:quoi numquam unam rem me licet semel praecipere,
id. As. 2, 4, 15:quae ego tibi praecipio, ea facito,
id. Trin. 2, 2, 17:docui, monui, bene praecepi semper quae potui omnia,
Ter. Ad. 5, 9, 6:quicquid praecipies, esto brevis,
Hor. A. P. 335:de eloquentiā,
Cic. de Or. 2, 11, 48:de agriculturā,
Plin. 18, 24, 56, § 201:alicui aliquid praecipere,
Cic. Mur. 2, 4: glossemata nobis, Asin. Gall. ap. Suet. Gram. 22:numerumque modumque carinis Praecipiant,
Verg. A. 11, 329:cantus lugubres,
Hor. C. 1, 24, 2:artem nandi,
Ov. Tr. 2, 486:humanitatem,
Plin. Ep. 1, 10, 2, etc.:mitem animum et mores modicis erroribus aequos Praecipit,
enjoins, recommends, Juv. 14, 16.—With inf.:justitia praecipit, parcere omnibus,
Cic. Rep. 3, 12, 21; so,paeoniam praecipiunt eruere noctu,
Plin. 25, 4, 10, § 29:codicillos aperiri testator praecepit,
Dig. 31, 1, 89.—With ut:illud potius praecipiendum fuit, ut, etc.,
Cic. Lael. 16, 60:recte etiam praecipi potest in amicitiis, ne, etc.,
id. ib. 20, 75:consulentibus Pythia praecepit, ut, etc.,
Nep. Milt. 1, 3.—With subj. alone:praecipit atque interdicit, omnes unum peterent Indutiomarum,
Caes. B. G. 5, 58:his praecepit, omnes mortales pecuniā aggrediantur,
Sall. J. 28, 1.—With acc. and inf.:etiam scelere convictos nonnisi ad opus damnari praeceperat,
Suet. Ner. 31:D. Claudius edicto praecepit,
decreed, commanded, Dig. 48, 10, 15. —As subst.: praecĭpĭens, entis, m., a teacher, Cic. Rep. 1, 46, 70:jam prope consummata fuerit praecipientis opera,
Quint. 2, 6, 6:in numero praecipientium,
id. 2, 3, 5.—Hence, praeceptum, i, n. (acc. to II. B.), a maxim, rule, precept; an order, direction, command, bidding; an injunction, etc. (class.):quo praecepto ab iis diligentissime observato,
Caes. B. G. 5, 35:sine praecepto ullius suā sponte struebatur acies,
Liv. 9, 31:transvectae praecepto ducis alae,
Tac. Agr. 37:hoc praeceptum patet latius,
Cic. Tusc. 2, 24, 58; cf.:hoc praeceptum officii diligenter tenendum est,
id. Off. 2, 14, 51.—In plur.:tuis monitig praeceptisque,
Cic. Fam. 5, 13, 3:in quam (partem) praecepta nobis danda sunt,
id. Inv. 2, 17, 53; 2, 34, 105:abundare praeceptis philosophiae,
id. Off. 1, 1, 1:dare praecepta dicendi,
id. Brut. 76, 273; cf.studiosis dicendi praecepta tradere,
id. Or. 41, 141:deūm praecepta secuti,
orders, commands, Verg. G. 4, 448:sine vi non ulla dabit (Nereus) praecepta,
id. ib. 4, 398. -
7 eō
eō īvī or iī (3d pers. rarely īt, V.; inf. īvisse or. īsse), itūrus (P. praes. iēns, euntis; ger. eundum), īre [1 I-], to go, walk, ride, sail, fly, move, pass: In in malam rem, T.: subsidio suis ierunt, Cs.: quocumque ibat: in conclave: eo dormitum, H.: animae ad lumen iturae, V.: It visere ad eam, T.: quo pedibus ierat, on foot, L.: equis, to ride, L.: quos euntīs mirata iuventus, as they ride, V.: Euphrates ibat iam mollior undis, flowed, V.: ite viam: ibis Cecropios portūs, O.: hinc ibimus Afros, V.: Exsequias, T.: pompam funeris, O.— To go, march, move, advance (against a foe): infestis signis ad se, Cs.: equites late, pedites quam artissume ire, S.: ad hostem, L.: adversus quem ibatur, L.: in Capitolium, attack, L. — To pass, turn, be transformed: Sanguis it in sucos, O.— Fig., to go, pass, proceed, move, advance, enter, betake oneself: in dubiam imperii servitiique aleam, L.: in lacrimas, V.: per oppida Rumor it, spreads, O.: it clamor caelo, rises, V.—In the phrase, ire in sententiam, to accede to, adopt, vote for, follow: in eam (sententiam) se ituram: in sententiam eius pedibus, L.: in quam sententiam cum pedibus iretur, L.: ibatur in eam sententiam, the decision was.—With supin. acc., to go about, set out, prepare: gentem universam perditum, L.: servitum Grais matribus, V.: bonorum praemia ereptum eunt, S. — Imper., in mockery or indignation, go then, go now, go on: I nunc et nomen habe, etc., O.: ite, consules, redimite civitatem, L.—Of time, to pass by, pass away: quotquot eunt dies, H.: Singula anni praedantur euntes, as they fly, H.— Of events, to go, proceed, turn out, happen: incipit res melius ire quam putaram: prorsus ibat res: Si non tanta quies iret, continued, V.—Of persons, to fare, prosper, be fated: sic eat quaecunque Romana lugebit hostem, L.* * *Ithere, to/toward that place; in that direction; to that object/point/stageIItherefore, for that reason, consequently; by that degree; so much the more/lessIIIeare, evi, etus Vgo, walk; march, advance; pass; flow; pass (time); ride; be in the middleIVire, ivi(ii), itus Vgo, walk; march, advance; pass; flow; pass (time); ride; sail -
8 prō-cēdō
prō-cēdō cessī, —, ere, to go before, go forward, advance, proceed, march on, move forward, go forth: in portum: nil procedere lintrem Sentimus, H.: pedibus aequis, O.: lente atque paulatim proceditur, Cs.: processum in aciem est, L.: huic tota obviam civitas processerat, had gone out to meet: Vidit classem procedere velis, V.—To go forth, go out, advance, issue: castris, V.: extra munitiones, Cs.: e tabernaculo in solem: mediā ab aulā, O.—To come forward, show oneself, appear: cum veste purpureā: procedat vel Numa, Iu.: Ecce processit Caesaris astrum, hath risen, V.: voces procedebant contumaces, i. e. were heard, Ta. —Fig., of time, to advance, pass, elapse: ubi plerumque noctis processit, S.: Iam dies processit, V.: dies procedens: tempus processit, Cs.: procedunt tempora tarde, O.: incipient magni procedere menses, V.: pars maior anni iam processerat, L.—To come forth, appear, arise: posteaquam philosophia processit: altera iam pagella procedit, i. e. is already begun.—To get on, advance, make progress: in philosophiā: ad virtutis habitum: longius iras, V.: eo vecordiae processit, ut, went so far in folly, S.: nec ultra minas processum est, L.: eoque ira processit, ut, etc., L.—To run on, continue, remain: cum stationes procederent, i. e. guard duty was unremitting, L.: ut iis stipendia procederent, L.: Illi procedit rerum mensura tuarum, i. e. is passed to her credit, O.—To turn out, result, succeed, prosper: processisti pulcre, you have succeeded finely, T.: si bene processit: ubi id parum processit, failed, L.: quasi ei pulcherrime priora (maledicta) processerint: omnia prospere procedent: benefacta mea rei p. procedunt, are of service, S.— Impers: velut processisset Spurio, L. -
9 in-cēdō
in-cēdō cessī, cessus, ere, to advance, march, proceed, stride, move, stalk, strut: Virum incedere Video, T.: socios per ipsos, V.: Per meos finīs, H.: totā in urbe, O.: quācumque incederet: si pedes incedat, on foot, L.: omnibus laetitiis: per ora vestra magnifici, S.: ego quae divūm incedo <*>gina, walk in majesty, V.: meo nunc Superbus incedis malo, H.—Of troops, to move, advance, march, make way: in perculsos Romanos acrius, S.: infestior in erumpentīs incessit, L.: munito agmine, S.: usque ad portas urbis, L.: scaenam, to tread, Ta.: fontem nando, to traverse, Ta.— Fig., to advance, go on: facilius ad inventionem animus incedet, si, etc.—To come, happen, befall, attack, approach, arrive, appear, occur: Nova nunc religio unde istaec incessit? T.: tantus eo facto timor incessit, Cs.: super haec timor incessit Sabini belli, L.: lascivia atque superbia incessere, S.: anni principium incessit, Ta.: exercitui omni tantus incessit ex incommodo dolor, ut, etc., Cs.: quibus belli timor insolitus incesserat, S.: gravior cura patribus incessit, L.: ipsum ingens cupido incesserat Tarenti potiundi, L.: tantus terror Tarquinium incessit, ut, etc., L.: pestilentia incedit in castra, L. -
10 nītor
nītor nīxus (usu. in lit. sense) and nīsus (usu. fig.), ī, dep. [CNI-], to bear upon, press upon, lean, support oneself: niti modo ac statim concidere, strive to rise, S.: stirpibus suis niti: mulierculā nixus: hastā, V.: nixus baculo, O.: cothurno, strut, H.: nixi genibus, on their knees, L.: nixus in hastam, V.: humi nitens, V.— To make way, press forward, advance, mount, climb, fly: serpentes, simul ac primum niti possunt: nituntur gradibus, V.: ad sidera, V.: in aëre, O.: in adversum, O.: niti corporibus, struggle, S.— To strain in giving birth, bring forth: nitor, am in labor, O.— Fig., to strive, put forth exertion, make an effort, labor, endeavor: virtute et patientiā nitebantur, Cs.: tantum, quantum potest, quisque nitatur: pro libertate summā ope niti, S.: ad sollicitandas civitates, Cs.: ne gravius in eum consuleretur, S.: maxime, ut, etc., N.: summā vi Cirtam inrumpere nititur, S.: patriam recuperare, N.: vestigia ponere, O.: ad inmortalitatem: in vetitum, O.— To contend, insist: nitamur igitur nihil posse percipi. — To rest, rely, depend upon: coniectura in quā nititur divinatio: cuius in vitā nitebatur salus civitatis: quā (auctoritate) apud exteras <*>ationes, Cs.: rebus iudicatis: quo confugies? ubi nitere?* * *Initi, nisus sum V DEPpress/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, laborIIniti, nixus sum V DEPpress/lean upon; struggle; advance; depend on (with abl.); strive, laborIIIbrightness, splendor; brilliance; gloss, sheen; elegance, style, polish; flash -
11 prōgredior
prōgredior gressus, ī, dep. [pro+gradior], to come forth, go forth, go forward, go on, advance, proceed: regredi quam progredi malle: in locum iniquum, Cs.: ante signa, L.—Fig., to proceed, advance, go on, make progress: ad reliqua: defensor nihil progreditur, makes no headway: longius progredi, go on: videamus, quatenus amor in amicitiā progredi debeat: paulum aetate progressus, advanced in age: quo amentiae progressi sitis, L.* * *progredi, progressus sum V DEPgo, come forth, go forward, march forward; advance. proceed. make progress -
12 prō-vehō
prō-vehō vēxi, vectus, ere, to carry forward, move along, convey (old in act.).— Pass, to advance, move forward, go on, ride, drive: leni Africo provectus, Cs.: provehimur portu, V.: paulum ab suis equo provectus, L.: a terrā provectae naves, sailed out, Cs.—Fig., to carry on, carry forward, lead on: huc me provexit oratio: haec spes provexit, ut, etc., led them on so far, L.: Epulantium comitas provexit omnīs ad largius vinum, Cu.— Pass, to be led on, advance, proceed, go onward, make progress: si qui longius in amicitia provecti essent: provectus est intemperantiā linguae in maledicta, was betrayed, L.: quid ultra Provehor? why say more? V.: iam aetate provectus, advanced in life.—To advance, exalt, elevate, raise: ecquo te tua virtus provexisset?: ad summos honores alios, L.: Vim temperatam di provehunt In maius, H.: Agrippinae gratiā provectus, Ta. -
13 prae
prae, adv., and prep. with abl. [for prai, kindred with Sanscr. prefix pra-, before; Gr. pro, prin, prosô; cf.: pro, prior, porro, primus].I. A.Lit. (ante-class.):B.abi prae, Sosia, Jam ego sequar,
go before, go in advance, Plaut. Am. 1, 3, 45:i prae, sequar,
Ter. And. 1, 1, 144; id. Eun. 5, 2, 69: i tu prae, virgo;non queo, quod pone me est, servare,
Plaut. Curc. 4, 2, 1:age, age nunc tu, i prae,
id. Pers. 4, 4, 56.—Trop., as a particle of comparison, with ut, quam, or quod (also written in one word, praeut and praequam; cf. Wagner ad Plaut. Aul. 503), in comparison with, compared with (ante- and post-class. and colloq.):II.parum etiam, praeut futurum est praedicas,
Plaut. Am. 1, 1, 218; id. Bacch. 4, 9, 5:immo noster nunc quidem est de verbis, prae ut dudum fuit,
id. Men. 5, 5, 33; 2, 3, 25:nihil hercle quidem hoc, Prae ut alia dicam,
id. Mil. 1, 1, 20; id. Merc. 2, 4, 2:ludum dices fuisse, praeut hujus rabies quae dabit,
Ter. Eun. 2, 3, 9:satin' parva res est voluptatum in vitā atque in aetate agundā, praequam quod molestum'st?
in comparison with the trouble, Plaut. Am. 2, 2, 2:nihil hoc est, triginta minae, prae quam alios dapsilis sumptus facit,
id. Most. 4, 2, 62 Lorenz ad loc.:jam minoris omnia facio prae quam quibus modis Me ludificatus est,
id. ib. 5, 2, 25:sed hoc etiam pulcrum'st praequam sumptus ubi petunt,
id. Aul. 3, 5, 33; id. Merc. prol. 23:quae etsi longioribus verbis comprehensa est praequam illud Graecum, etc.,
Gell. 16, 1, 3:immo res omnis relictas habeo prae quod tu velis,
Plaut. Stich. 2, 2, 38.—Prep. with abl. (with acc.:A.prae cornua, prae litteras,
Petr. 39, 12; 46, 1), before, in front of, in advance of.Lit.:B.cavendum erit, ut (villa) a tergo potius quam prae se flumen habeat,
before it, Col. 1, 5, 4: limina alia prae aliis erant, App. de Mundo, p. 69, 22.—Esp. freq.: prae se ferre, agere, mittere, to bear, carry, drive, or send before one's self:ille qui stillantem prae se pugionem tulit,
Cic. Phil. 2, 12, 30:argenti prae se in aerarium tulit quattuordecim milia pondo,
Liv. 28, 38, 5:prae se ferens Darium puerum,
Suet. Calig. 19:prae se armentum agens,
Liv. 1, 7, 4:singulos prae se inermes mittere,
Sall. J. 94, 2: prae manu, and, less freq., prae manibus, at hand, on hand (ante- and postclass.):patri reddidi omne aurum, quod fuit prae manu,
Plaut. Bacch. 4, 3, 9; Ter. Ad. 5, 9, 23:cum prae manu debitor (pecuniam) non haberet,
Dig. 13, 7, 27:si Caesaris liber prae manibus est, promi jubeas,
Gell. 19, 8, 6:aes si forte prae manu non fuerit,
App. M. 6, p. 180, 30.—Trop.1.In gen.: prae se ferre, less freq., prae se gerere, declarare, etc., prop. to carry before one's self. as if to show it; hence, to show, exhibit, manifest, reveal, make known, betray, discover, indicate (freq. and class.), Cic. Agr. 2, 2, 4:2.fortasse ceteri tectiores: ego semper me didicisse, prae me tuli,
id. Or. 42, 146:nec vero cum venit, prae se fert, aut qui sit aut unde veniat,
id. Rep. 2, 3, 6:scelus et facinus prae se ferens et confitens,
id. Mil. 16, 43:ceteris prae se fert et ostentat,
id. Att. 2, 23, 3:beata vita glorianda et praedicanda et prae se ferenda est: nihil est enim aliud quod praedicandum et prae se ferendum sit,
id. Tusc. 5, 17, 50: conjecturam prae se gerere. id. Inv. 2, 9, 30:animum altum et erectum prae se gerebat, Auct. B. Afr. 10: prae se declarant gaudia vultu,
Cat. 64, 34:prae se maximam speciem ostentare,
App. Flor. p. 342, 10.—In partic., in comparisons, in comparison with, compared with (mostly in comparisons which imply a contrast of kind; while praeter refers to a contrast of degree only: dives prae ceteris, in contrast with the others, who are poor: dives praeter ceteros, richer than the other rich ones; cf. Krebs, Antibarb. p. 894).(α).With positive adj. (class.; v. infra):(β).omnia prae meo commodo,
Ter. Ad. 2, 3, 9: omnium unguentum odor prae tuo nautea est, Plaut. Curc. 1, 2, 5; id. Men. 1, 2, 67:Gallis prae magnitudine corporum suorum brevitas nostra contemptui est,
Caes. B. G. 2, 30:prae divitiis,
Liv. 3, 26:videbant omnes prae illo parvi futuros,
Nep. Eum. 10, 4; Cic. Agr. 2, 35, 96:veros illos Atticos prae se paene agrestes putat,
id. Brut. 83, 286:ab isto prae lucro praedāque nec vectigalium nec posteritatis habitam esse rationem,
id. Verr. 2, 3, 55, § 128:non tu quidem vacuus molestiis, sed prae nobis beatus,
id. Fam. 4, 4, 2; Hor. Ep. 1, 11, 4:(stultitia) prae ceteris parit immensas cupiditates,
Auct. Her. 2, 22, 34.—So with comp. for quam (ante- and post-class.):3.atque me minoris facio prae illo,
Plaut. Ep. 3, 4, 85:id prae illo, quod honestum nobis est, fit plenius,
Gell. 1, 3, 25; Front. Ep. ad M. Caes. 1, 2; Hier. in Psa. 44, 3; Aug. c. Acad. 1, 22.—In giving the cause, which, as it were, goes before, for, because of, by reason of, on account of (class. only of a hinderance; with an express or implied negation; or with vix, v. Zumpt, § 310): Ulixi cor frixit prae pavore, Liv. Andron. ap. Serv. Verg. A. 1, 92:a.prae laetitiā lacrumae praesiliunt mihi,
Plaut. Stich. 3, 2, 13:prae lassitudine opus est ut lavem,
id. Truc. 2, 3, 7; Ter. Heaut. 1, 1, 71:prae gaudio ubi sim nescio,
id. ib. 2, 3, 67:vivere non quit Prae macie,
Lucr. 4, 1167:nec loqui prae maerore potuit,
Cic. Planc. 41, 99:quorum ille nomen prae metu ferre non poterat,
id. Phil. 13, 9, 20:solem prae jaculorum multitudine non videbitis,
id. Tusc. 1, 42, 101:prae irā,
Liv. 31, 24 fin.:vix sibimet ipsi prae nec opinato gaudio credentes,
id. 39, 49.—In composition, prae usually denotes,Before: praedico, praebibo, praecaveo, etc.; so too, praeceps, headforemost, headlong. —In time: praecanus, gray before one's time. —b.Enhancing the main idea, qs. in advance of others: praealtus, extremely high: praeclarus, very celebrated; praevalidus, very strong, etc. -
14 praemitto
I.Lit. (class.):B.a portu me praemisisti domum,
Plaut. Am. 2, 1, 55:nuntium,
id. Truc. 2, 4, 58:legiones in Hispaniam,
Caes. B. C. 1, 39:legatum ad flumen,
Sall. J. 52, 5:petebant uti ad eos equites praemitteret, sc. nuntios,
Caes. B. G. 4, 11; 7, 10, 3; id. B. C. 2, 20, 6:edictum,
id. ib. 2, 19, 1; Liv. 35, 24, 3; Tac. H. 2, 63:odiosas litteras,
Cic. Att. 10, 8, 8:hunc Acheruntem praemittam prius,
Plaut. Cas. 2, 8, 12.—Transf., in gen., to set before or in front:II.ficetis caprificus praemittitur,
Plin. 15, 19, 21, § 80 (dub.; al. permittitur).—Trop., to send out in advance (post-Aug.):cervicem gladio caesim graviter percussit, praemissā voce: Hoc age,
saying first, Suet. Calig. 58:postquam haec favorabili oratione praemisit,
Tac. Am. 12, 6:cogitationes in longinqua praemittimus,
send our thoughts into the distance, Sen. Ep. 5, 7.—Hence, praemissa, ōrum, n., things sent in advance, the first - fruits, = primitiae (postAug.), Plin. 12, 1, 2, § 5. -
15 promoveo
prō-mōvĕo, mōvi, mōtum ( pluperf. promorat. Hor Epod. 11, 14:I.promosset,
Ov. Am 2, 9, 17 Jahn), 2, v. a., to move forward, cause to advance, push onward, advance.Lit.A.In gen.:B.saxa vectibus, Caes B. C. 2, 11: onera,
Col. 11, 1, 8; Plin. 19, 5, 23, § 64:assa in alterum apodyterii anguium,
Cic. Q. Fr 3, 1, 1, § 2:legiones,
Hirt. B. G. 8, 16: castra ad Carthaginem, to move onward, Liv 28, 44 fin.:exercitu in Aetoliam promoto,
Just. 14, 1, 6:cornua utrimque (in acie),
Quint. 2, 13, 3:scalas et machinamenta,
Tac. A. 15, 4 fin.:calculum,
to push forward, move, Quint. 11, 2, 38; 11, 3, 113:unum pedem triclinio,
to put forth, move from, Phaedr. 4, 23, 28:ibi te videbo et promovebo,
will take you along with me, Cic. Att. 4, 12 fin. —In partic., to extend, enlarge. moenia Ostia tenus, Suet Ner 16:C.imperium, Ov P 2, 2, 72: vires in immensum orbem,
id. Am. 2, 9, 17.—Med. t. t., to put out of joint, dislocate, displace:II.in palmā quoque ossa interdum suis sedibus promoventur,
Cels. 8, 18 init.:femur in omnes quattuor partes promovetur, saepissime in interiorem,
id. 8, 20 init. —Trop.A.In gen., to bring to pass, effect, accomplish (ante- and post-class.):B.promovere parum,
Ter. Hec. 4, 4, 81:aliquis dicat, Nihil promoveris,
id. And. 4, 1, 17:meditatio nihil ad vitam tuendam promovens,
Gell. 10, 22, 24; cf.in a lusus verbb. with movere se,
Ter. Eun. 5, 3, 4.— Absol.:cum in studio facundiae abunde promovisset,
Gell. 5, 10, 7.—In partic.1.To enlarge, increase: doctrina vim promovet insitam, Hor C. 4, 4, 33; so, promovere aliquem, to advance, prefer, promote (post-Aug.; cf.:2.perduco, produco, proveho): vetus miles ad eum gradum promotus,
Curt. 6, 11, 1:promotus ad amplissimas procurationes,
Plin. Ep. 7, 31, 3; Suet. Oth. 1; id. Vesp. 16; Lampr. Elag. 12; 20; Plin. Pan. 90, 6; Vulg. Dan. 3, 97.—To bring to light, reveal: arcana promorat loco (i. e. ex intimo corde), Hor Epod. 11, 14.—3. A.Of time, advanced, i. e. late:B.nocte promotā,
late at night, far into the night, App. M. 4, p. 152, 38; 7, p. 190, 30.—Subst.: prōmōta, ōrum, n., in the lang. of the Stoics, things that are to be preferred, pref. erable things, as being next in degree to absolute good; a literal transl. of the Gr. proêgmeua, Cic. Fin. 3, 16, 52. -
16 proveho
prō-vĕho, xi, ctum, 3, v. a., to carry or conduct forwards, to carry or convey along, to conduct, convey, transport, etc., to a place; and freq. pass. in mid. signif., to go, proceed, advance, move, drive, ride, sail, etc., to a place (freq. and class.).I.Lit.:II.eam pol provexi: avehere non quivi,
I took her on board the ship, Plaut. Rud. 3, 6, 24:alvos apum mulis,
Plin. 21, 13, 43, § 74:aër a tergo quasi provehat atque propellat,
Lucr. 6, 1026.—Mid.:cum classe freto provehi,
Caes. B. C. 2, 3; id. B. G. 5, 8:provehimur portu,
Verg. A. 3, 72:huc se provecti deserto in litore condunt,
id. ib. 2, 24; Plin. 6, 31, 36, § 199:provectus equo,
Liv. 23, 47:a terrā provectae naves,
Caes. B. C. 3, 8:naves provectae in altum,
id. B. G. 4, 28 fin. —Trop., to carry on, along, or forwards, to lead on; to promote, advance, exalt, raise:B.ecquo te tua virtus provexisset?
promoted, exalted, Cic. Phil. 13, 11, 24:ad summos honores alios scientia juris provexit,
Liv. 39, 40, 5; so,quosdam infimi generis ad amplissimos honores,
Suet. Caes. 72; and:aliquem in consulatūs, censuras et triumphos,
Vell. 2, 128; cf.:studiosos amat, fovet, provehit,
Plin. Ep. 8, 12, 1:vim temperatam di quoque provehunt In majus,
Hor. C. 3, 4, 66: haec spes provexit, ut ad conspecta procul pecora decurrerent, carried them so far, brought them to such a pitch, that, etc., Liv. 2, 50, 5; cf. absol.:illo etiam (forsitan pravo) gaudio provehente, quod, etc.,
id. 40, 14:quem e gregario milite Alexander virtutis causā provexerat,
Just. 13, 4, 10:quos (reges) ad fastigium majestatis spectata moderatio provehebat,
id. 1, 1, 1:quos provexerat, fortuna destitit,
Sen. Contr. 1, 1, 5:in consulare provectus fuerat vestigium,
Vell. 2, 69, 1: vitam in altum, qs. to drive it into a sea, i. e. into disquietude, Lucr. 5, 1434.—Mid., to advance, proceed, go onwards, make progress, etc.:2.ne videlicet ultra quam homini datum est nostra provehantur,
Quint. 6, prooem. §10: sentio me esse longius provectum quam proposita ratio postularet,
have been carried farther, have gone farther, Cic. Fin. 3, 22, 74:quod si qui longius in amicitiā provecti essent,
id. Lael. 10, 34: provectus longius quam voluit, id. Har. [p. 1480] Resp. 20, 43:imbecillitas in altum provehitur,
id. Tusc. 4, 18, 42:provehi in maledicta,
Liv. 35, 48:per altercationem ad continuas et infestas orationes provecti sunt,
Tac. H. 4, 7.—Of speech, to draw out, protract, prolong:orationem,
Cic. Dom. 12, 32:quid ultra Provehor?
why do I say more? Verg. A. 3, 481.—Hence, prōvectus, a, um, P. a. of time, advanced:eum colere coepi non admodum grandem natu, sed tamen jam aetate provectum,
Cic. Sen. 4, 10:provectā aetate mortua est,
id. Tusc. 1, 39, 94:provecta nox erat,
Tac. A. 13, 20:cum aetate jam provectus esset,
Nep. Timol. 4, 1:senectute provectior,
Arn. 6, 195; Aus. Epigr. 19:equis provectioribus tempora cavari incipiunt,
Pall. 4, 13, 9:aetatis provectae,
Vulg. Gen. 18, 11. -
17 subeo
sŭb-ĕo, ĭi, ĭtum, īre ( perf. subīvit, Ov. F. 1, 314; Stat. S. 2, 1, 155: subivimus, Claud. ap. Tac. A. 11, 24 dub.), v. n. and a., to come or go under any thing; to come or go up to, to approach, draw near, advance or proceed to a place; to come or go on; to follow, succeed; to go down, sink; to come up, spring up (cf. succedo).I.Neutr.A.Lit.1.In gen.:b.subire sub falas,
Plaut. Most. 2, 1, 10:in nemoris latebras,
Ov. M. 4, 601; cf.: in aliquem locum, to enter, Auct. B. Alex. 74, 4:in adversum Romani subiere,
Liv. 1, 12, 1:in adversos montes,
id. 41, 18, 11:testudine factā subeunt,
advance, Caes. B. G. 7, 85, 7:Albani subiere ad montes,
Liv. 1, 28, 5:subire ad portam castrorum,
id. 34, 16, 2; cf.:ad urbem subeunt,
id. 31, 45, 4; 39, 27, 10; 36, 19, 1; and:subeundum erat ad hostes,
id. 2, 31, 4:ad tecta subibant,
Verg. A. 8, 359.—With dat.:muro subibant,
Verg. A. 7, 161; so,muro,
id. ib. 9, 371:portu Chaonio (with accedere urbem),
id. ib. 3, 292:luco,
id. ib. 8, 125:dumis,
Sil. 5, 283:ingenti feretro,
Verg. A. 6, 222:age cervici inponere nostrae: Ipse subibo umeris,
id. ib. 2, 708:per vices subeunt elephanti,
Plin. 8, 7, 7, § 23:pone subit conjux,
follows, Verg. A. 2, 725; so Val. Fl. 4, 197; cf.:dexterae alae sinistra subiit,
Liv. 27, 2, 7:subeuntis alii aliis in custodiam,
id. 25, 37, 6; and:subiit argentea proles,
Ov. M. 1, 114:subit ipse meumque Explet opus,
succeeds me, takes my place, id. ib. 3, 648:Volscus saxa objacentia pedibus ingerit in subeuntes,
climbing, Liv. 2, 65, 4:vel eodem amne vel Euphrate subire eos posse,
i. e. sail up stream, Curt. 9, 10, 3; cf.:adverso amne Babylona subituros,
id. 10, 1, 16.—Of things:2.stamen a stando: subtemen, quod subit stamini,
Varr. L. L. 5, § 113 Müll.:cum luna sub orbem solis subisset,
Liv. 37, 4, 4:tertio die mixtum flumini subibat mare,
Curt. 9, 9, 7:venae nonnumquam incipiente febre subeunt,
the pulse sinks, Cels. 3, 6 med.:subeunt herbae,
come up, spring up, Verg. G. 1, 180; so,barba,
i. e. sprouts, grows, Mart. 7, 83, 2:subisse aquam in caelum,
Plin. 31, 3, 21, § 32.—In partic., to come on secretly, to advance or approach stealthily, to steal upon, steal into ( poet.), Prop. 1, 9, 26; Ov. Am. 1, 2, 6; id. A. A. 1, 742.—B.Trop.1.In gen., to come in, succeed, take place; to enter stealthily, come secretly or by degrees: in quarum locum subierunt inquilinae impietas, perfidia, impudentia, Varr. ap. Non. 403, 27:2.fugere pudor verumque fidesque: In quorum subiere locum fraudesque dolique,
Ov. M. 1, 130:pulchra subit facies,
id. ib. 14, 827:subit ecce priori Causa recens,
id. ib. 3, 259:an subit (amor) et tacitā callidus arte nocet?
id. Am. 1, 2, 6: subeunt morbi [p. 1775] tristisque senectus, Verg. G. 3, 67:namque graves morbi subeunt segnisque senectus,
Nemes. Cyn. 117; cf.:duo pariter subierunt incommoda,
arise, come up, Quint. 5, 10, 100:ne subeant animo taedia justa tuo,
Ov. P. 4, 15, 30:regio, quā vero ipsa subit ad Medos,
approaches, Plin. 6, 26, 29, § 115. —In partic., to come into the mind, to occur, suggest itself:(β).omnes sententiae verbaque omnia sub acumen stili subeant et succedant necesse est,
Cic. de Or. 1, 34, 151:cum in loca aliqua post tempus reversi sumus, quae in his fecerimus, reminiscimur personaeque subeunt,
Quint. 11, 2, 17:cum subeant audita aut cognita nobis,
Ov. M. 15, 307:subit umbra,
id. ib. 12, 591:subeunt illi fratresque parensque,
id. ib. 11. 542:subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa Et direpta domus et parvi casus Iuli,
Verg. A. 2, 560 sq.; Tac. A. 1, 13:subeant animo Latmia saxa tuo,
Ov. H. 18, 62:ne subeant animo taedia,
id. P. 4, 15, 30:quantum subire animo sustinueris, tantum tecum auferas,
to grasp with the mind, Val. Max. 3, 3, ext. 7.—Subit, with subj. - or rel.-clause ( poet. and in postAug. prose), Ov. M. 2, 755:II.quo magis ac magis admirari subit,
Plin. 12, prooem. § 2;35, 7, 31, § 49: misereri sortis humanae subit,
id. 25, 3, 7, § 23:quid sim, quid fuerimque subit,
Ov. Tr. 3, 8, 38.Act.A.Lit.1.In gen., to come or go under, to enter; to submit to; to approach, etc.:b.exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent,
had not come under a roof, Caes. B. G. 1, 36:tecta,
Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 6, 669:jam subeunt Triviae lucos atque aurea tecta,
Verg. A. 6, 13:limina victor Alcides subiit,
id. ib. 8, 363:domos,
Ov. M. 1, 121:penates,
id. ib. 5, 650:macra cavum repetes artum, quem macra subisti,
Hor. Ep. 1, 7, 33:cum novies subiere paludem,
had plunged under, Ov. M. 15, 358; id. F. 1, 314:et juncti currum dominae subiere leones,
Verg. A. 3, 313:leones jugum subeant,
Plin. 10, 45, 62, § 128:asellus gravius dorso subiit onus,
i. e. submits to, receives, Hor. S. 1, 9, 21:subire iniquissimum locum,
Caes. B. G. 2, 27: iniquum locum, Auct. B. Alex. 76, 2; id. B. Hisp. 24, 3:collem,
to go up, mount, climb, scale, Hirt. B. G. 8, 15:consules utrimque aciem subeuntium jam muros adgrediuntur,
Liv. 7, 12, 3:muros,
id. 27, 18:impositum saxis Anxur,
Hor. S. 1, 5, 25:si subeuntur prospera castra,
Juv. 16, 2 et saep.:perfurit, Fadumque Herbesumque subit,
comes up to, attacks, assails, Verg. A. 9, 344; cf.:interim fallendus est judex et variis artibus subeundus,
Quint. 4, 5, 5:precibus commota Tonantem Juno subit,
approaches, Stat. Th. 9, 510:subit ille minantem,
id. ib. 8, 84:Aeneae mucronem,
Verg. A. 10, 798:qui procul hostium conspectu subibant aquam,
Curt. 4, 13, 10:Hispo subit juvenes, i. e. paedicat,
Juv. 2, 50.—Of things:2.umbra subit terras,
Ov. M. 11, 61:quos (lucos) aquae subeunt et aurae,
enter, Hor. C. 3, 4, 8:montes Trasimenus,
Liv. 22, 4, 2:litora pelagus, Mel. praef. 2: mare quod Ciliciam subit,
Curt. 7, 3, 19:radices (petrae) Indus amnis subit,
id. 8, 11, 7:clarus subit Alba Latinum,
succeeds, Ov. M. 14, 612 (al. clarus subit ecce Latinum Epytus); cf. id. ib. 1, 114:furcas subiere columnae,
come into the place of, succeed, id. ib. 8, 700:aqua subit altitudinem exortus sui,
rises to, reaches, Plin. 31, 6, 31, § 57:lunamque deficere cum aut terram subiret aut sole premeretur,
Curt. 4, 10, 5.—In partic., to approach secretly, to steal upon or into (cf. supra, I. A. 2.):B.multi Nomine divorum thalamos subiere pudicos,
Ov. M. 3, 282:subit furtim lumina fessa sopor,
id. H. 19, 56.—Trop.1. 2.In partic.a.To come into, enter, occur to one's mind (cf. supra, I. B. 2.):b.deinde cogitatio animum subiit, indignum esse, etc.,
Liv. 36, 20:ut beneficiorum memoria subiret animos patrum,
id. 37, 49, 3:spes animum subibat deflagrare iras vestras posse,
id. 40, 8, 9:otiosum animum aliae cogitationes,
Quint. 11, 2, 33:majora intellectu animos non subibunt,
id. 1, 2, 28:mentem subit, quo praemia facto, etc.,
Ov. M. 12, 472; 7, 170:subit ergo regem verecundia,
Curt. 5, 2, 15:me recordantem miseratio,
Plin. Ep. 3, 7, 10: feminas voluptas, id. Pan. 22, 3:horum cogitatio subibat exercitum,
Curt. 7, 1, 4.—To follow in speech, interrupt, answer (post - class. and rare):c.dicturum plura parentem Voce subis,
Claud. IV. Cons. Hon. 352:subit ille loquentem talibus,
id. Cons. Mall. Theod. 173; id. Rapt. Pros. 3, 133.—(The figure taken from stooping under a load, under blows, etc.) To subject one's self to, take upon one's self an evil; to undergo, submit to, sustain, endure, suffer it (class.;2.a favorite expression of Cic.): omnes terrores periculaque omnia succurram atque subibo,
Cic. Rosc. Am. 11, 31:omnia tela intenta in patriam subire atque excipere,
id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:quis est non ultro appetendus, subeundus, excipiendus dolor?
id. Tusc. 2, 5, 14:subire vim atque injuriam,
id. Prov. Cons. 17, 41:inimicitiae sunt: subeantur,
id. Verr. 2, 5, 71, § 182:maximas rei publicae tempestates,
id. Mur. 2, 4:invidiam, pericula, tempestates,
id. Fam. 15, 4, 12:nefarias libidinum contumelias turpitudinesque,
id. Pis. 35, 86:potentiam, victoriam,
id. Fam. 6, 1, 6:contumeliarum verbera,
id. Rep. 1, 5, 9:majora Verbera,
Hor. S. 1, 3, 120:non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae condicionem,
Cic. Rep. 1, 4, 7:fortunam,
id. Fam. 14, 5, 1:judicium multitudinis imperitae,
id. Fl. 1, 2:odium eorum,
id. Att. 11, 17, 2:usum omnium,
id. de Or. 1, 34, 157:aliquid invidiae aut criminis,
id. N. D. 3, 1, 3:quemque casum,
id. Att. 8, 1, 3:quamvis carnificinam,
id. Tusc. 5, 27, 78:dupli poenam,
id. Off. 3, 16, 65:legis vim,
id. Caecin. 34, 100:summae crudelitatis famam,
id. Cat. 4, 6, 12; cf.:minus sermonis,
id. Att. 11, 6, 2:poenam exsilii,
Val. Max. 6, 5, 3:simultates,
Plin. Ep. 2, 18, 5:offensas,
id. ib. 13, 9, 26:periculum,
Vulg. 2 Macc. 11, 7:jam tum peregrinos ritus novā subeunte fortunā,
Curt. 4, 6, 29. —With inf., to attempt, try, undertake:adversa tela pellere,
Stat. S. 5, 2, 105:clavum torquere,
Claud. Cons. Mall. Theod. 46.— Hence, sŭbĭtus, a, um, P. a., that has come on suddenly or unexpectedly, i. e. sudden, unexpected (freq. and class.; cf.:repens, improvisus): res subita,
Plaut. Curc. 2, 3, 23:in rebus tam subitis,
Cic. Fam. 10, 16, 2:maris subita tempestas,
id. Tusc. 3, 22, 52:subita et improvisa formido,
id. Prov. Cons. 18, 43:laetitia, etc.,
Auct. Her. 1, 8, 13:subita pugna, non praeparata,
Quint. 7, 1, 35:ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,
Caes. B. G. 3, 8:novae rei ac subitae admiratio,
Liv. 2, 2:bellum,
Caes. B. G. 3, 7:incursiones hostium,
Hirt. B. G. 8, 11:ministeria belli,
Liv. 4, 27:imbres,
Lucr. 5, 216:vis,
id. 1, 286; 4, 1210:res,
id. 6, 1282:mors,
Quint. 7, 2, 14:casus,
id. 10, 3, 3; Suet. Aug. 73:tristia,
Val. Max. 1, 6, 12:silentium,
Quint. 12, 5, 3: miles, hastily collected (opp. vetus expertusque;syn. subitarius),
Tac. H. 4, 76; cf.:aqua mulsa subita ac recens (opp. inveterata),
Plin. 22, 24, 51, § 110: imagines non subitae, not newly sprung up, i. e. old, ancient, Plin. Ep. 8, 10, 3:homo,
rash, Cic. Pis. Fragm. 5: clivi, sudden, i. e. steep, Stat. Th. 6, 258.—Esp., = subito (post-Aug.):non percussor ille subitus erumpet?
Quint. 6, 2, 31; so,manūs dux Trapezuntem subitus irrupit,
Tac. H. 3, 47:subitum inopinatumque venisse,
Plin. Ep. 1, 13, 3:evadere,
Flor. 4, 2, 59.—As subst.: sŭbĭtum, i. n., a sudden or unexpected thing, a sudden occurrence, etc.:b.Lesbonicum foras evocate: ita subitum'st, propere eum conventum volo,
Plaut. Trin. 5, 2, 51; cf.:subitum est ei remigrare,
Cic. Fam. 13, 2:si tibi subiti nihil est,
Plaut. Pers. 4, 4, 36:in subito,
Plin. 7, 44, 45, § 143.—In plur.:ut subitis ex tempore occurrant,
Quint. 10, 7, 30; cf.:etiam fortes viros subitis terreri,
Tac. A. 15, 59:quamvis non deficeretur ad subita extemporali facultate,
Suet. Aug. 84:si repentina ac subita dominantur,
Sen. Ep. 16, 6: sive meditata sive subita proferret, whether he spoke after deliberation or off-hand, Plin. Ep. 1, 16, 2.—With gen.:ad subita rerum,
Liv. 9, 43:ad subita belli,
id. 6, 32; 25, 15, 20; Flor. 1, 1, 11.—Adverb., suddenly, unexpectedly:per subitum erumpit clamor,
Sil. 10, 505; so,per subitum,
id. 7, 594; 8, 628; 12, 654; 14, 330; 15, 145;15, 404: in subitum,
id. 7, 527: ad subitum, Cassiod. Var. praef. med. —Hence, adv.: sŭbĭtō, suddenly, unexpectedly (freq. and class.; cf.: repente, extemplo, ilico): ut subito, ut propere, ut valide tonuit! Plaut. Am. 5, 1, 10; cf. id. Curc. 2, 3, 4:nova res subito mihi haec objecta est,
id. Ps. 2, 2, 7:ita abripuit repente sese subito,
id. Mil. 2, 2, 21:subito tanta te impendent mala,
Ter. Phorm. 1, 4, 2:cum tot bella subito atque improviso nascantur,
Cic. Font. 19, 42:ex oculis subito fugit,
Verg. G. 4, 499:cum subito ecce,
Cic. Caecin. 10, 30:ut subito nostras Hymen cantatus ad aures Venit,
Ov. H. 12, 137; Curt. 9, 9, 19:subito deficere,
Quint. 7, 2, 14:quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,
Cic. Rep. 1, 15, 23:tantus subito timor omnem exercitum occupavit,
Caes. B. G. 1, 39:subito opprimi,
Liv. 41, 3:si vespertinus subito te oppresserit hospes,
Hor. S. 2, 4, 17 et. saep.:subito dicere,
without preparation, extempore, Cic. de Or. 1, 33, 150:quod vox et gestus subito sumi non potest,
id. ib. 1, 59, 252:neque potest quisquam nostrum subito fingi,
id. Sull. 25, 69:aliquid subito ex tempore conjectura explicare,
id. Div. 1, 33, 72; so,dicere,
Quint. 10, 3, 30; 11, 3, 12:inventa (opp. domo allata),
id. 4, 5, 4:cum subito evaserunt,
Col. 9, 9, 3:tam subito copias contrahere non potuit,
so quickly, Nep. Dat. 7, 3. -
18 cursus
cursus ūs, m [1 CEL-], a running, course, way, march, passage, voyage, journey: cursum quom institeris, T.: navium, Cs.: ingressus, cursus, accubitio: cursu cum aequalibus certare, S.: cursu contingere metam, H.: se cursu miratur in ipso, O.: quique pedum cursu valet, V.: huc magno cursu intenderunt, at full speed, Cs.: cursu Troas agebat, V.: cursu in hostem feruntur, advance at a run, L.: cursum in medios dedit, rushed, V.: effuso cursu, L.: eodem cursu contendere, right onward, Cs.: tam brevi tempore tantos cursūs conficere: cursum direxit, quo tendebat, N.: iterare cursūs relictos, H.: Hunc morem cursūs docuit, sort of race, V.: Cursibus decernere, in racing, V.: Quo cursu deserta petiverit, flight, V.: in hoc medio cursu, i. e. half-way across, Cs.: secundissimo vento cursum tenere.—Of things, a course, way, flow: stellarum: mutata suos flumina cursūs, movement, V.: Cursibus obliquis fluens, O. — A passage: cursum exspectare, i. e. a fair wind.—Poet.: et vi cursus in altum Vela vocet, V.—Fig., a course, progress, direction, way, passage, access, succession: rerum: vitae: quem dederat cursum fortuna, V.: temporum: continuus proeliorum, Ta.: vocis per omnīs sonos: invectus contexere cursu, i. e. in a breath, Iu.: In cursu meus dolor est, i. e. is permanent, O.: recto depellere cursu, from virtue, H.* * *running; speed/zeal; charge, onrush; forward movement/march; revolution (wheel); course/direction, line of advance, orbit; voyage/passage; race; career; series; lesson -
19 eō
eō adv. [old dat. and abl. of pron. stem I-]. I. Locat. and abl. uses, there, in that place: cum tu eo quinque legiones haberes.—Fig.: res erat eo iam loci, ut, etc., in such a condition.—Therefore, on that account, for that reason: lassam aibant tum esse; eo ad eam non admissa sum, T.: dederam litteras ad te: eo nunc ero brevior: quod eo volo, quia mihi utile est: quin eo sit occisus, quod non potuerit, etc.: eo scripsi, quo plus auctoritatis haberem: hoc eo facit, ut ille abesset: quod ego non eo vereor, ne mihi noceat.—With words of comparison, so much, by so much: quae quo plura sunt, eo meliore mente: quanto longius abscederent, eo, etc., L.: eo Mors atrocior erit, quod sit interfectus, etc.: eo libentius dixit, ut, etc.: quod quo studiosius absconditur, eo magis eminet: eo minus veritus navibus, quod in littore molli, etc., Cs.: ego illa extuli et eo quidem magis, ne putaret, etc.— II. Dat. uses, to that place, thither: eo se recipere coeperunt, Cs.: eo respectum habere, a refuge in that quarter: ubi colonia esset, eo coloniam deducere: Ibit eo quo vis, etc., H.— Thereto, in addition, besides: eo accessit studium doctrinae: eo accedebat, quod, etc.— To that end, with that purpose, to this result: res eo spectat, ut, etc.: eo maxime incumbis: hoc eo valebat, ut, etc., N.— To that degree, to such an extent, so far, to such a point: usque eo commotus est, ut, etc.: eo magnitudinis procedere, S.: ubi iam eo consuetudinis adducta res est, ut, etc., L.: eo inopiae venere, ut vescerentur, etc. — Of time, up to the time, until, so long: bibitur usque eo, dum, etc.: usque eo se tenuit, quoad legati venerunt.* * *Ithere, to/toward that place; in that direction; to that object/point/stageIItherefore, for that reason, consequently; by that degree; so much the more/lessIIIeare, evi, etus Vgo, walk; march, advance; pass; flow; pass (time); ride; be in the middleIVire, ivi(ii), itus Vgo, walk; march, advance; pass; flow; pass (time); ride; sail -
20 gradior
gradior gressus, ī, dep. [gradus], to take steps, step, walk, go, advance: gradiendo accedere: quasdam (bestias) esse gradientes: longe, V.: lente, O.: trans alpīs, Ct.: fidenti animo ad mortem: pariter gressi, V.* * *gradi, gressus sum V DEPwalk, step, take steps, go, advance
См. также в других словарях:
Advance Wars 2: Black Hole Rising — Developer(s) Intelligent Systems[1] … Wikipedia
Advance Wars — Éditeur Nintendo Développeur Intelligent Systems Concepteur … Wikipédia en Français
Advance Australia Fair — The National Anthem booth at the 2005 Floriade, Canberra – on the J. Verbeeck fairground organ. National anthem of … Wikipedia
Advance, North Carolina — Advance (pronounced with the stress on the first syllable) is an unincorporated community located in Davie County, North Carolina. It has a total land area of 62.3 square miles and is located along Hwy NC 801 and Hwy 158 just south of Bermuda Run … Wikipedia
Advance Concrete — is a computer aided design (CAD) software application developed by GRAITEC and used for modeling and detailing reinforced concrete structures in AutoCAD®. Advance Concrete is used in the structural / civil engineering and drafting… … Wikipedia
Advance Publications — Type Private Industry News, entertainment Founded 1922 Headquarters Staten Island … Wikipedia
Advance Wars — Desarrolladora(s) Intelligent Systems Distribuidora(s) Nintendo Plataforma(s) Game Boy Advance Fecha(s) de lanzam … Wikipedia Español
Advance Steel — is a CAD software application for 3D modeling and detailing of steel structures in AutoCAD® and automatic creation of fabrication drawings, bill of materials and NC files, developed by GRAITEC.FeaturesAdvance Steel is integrated into AutoCAD®… … Wikipedia
Advance Australia Fair — Advance Australia Fair (en) Avance belle et juste Australie … Wikipédia en Français
Advance Wars: Double Offensive — Advance Wars: Dual Strike Advance Wars Dual Strike Éditeur Nintendo Développeur I … Wikipédia en Français
Advance Wars: Dual Strike — Advance Wars Dual Strike Éditeur Nintendo Développeur Intelligent Systems … Wikipédia en Français